Spalarnia w Szadółkach

Spalarnie śmieci (za czy przeciw?)

Jako Stowarzyszenie nie mamy jednolitego zdania na temat zasadności budowy tego typu obiektów w naszym kraju. Opinie tak w Polsce jak i na całym świecie, są podzielone. Przeciwnicy spalarni podkreślają następujące wady spalarni:

  1. Produktem ubocznym spalarni jest mocno toksyczny popiół, który musi być składowany w sztolniach nieużywanych kopalń bądź też zalany betonem tak, żeby nie doszło do emisji niebezpiecznych substancji.
  2. Podczas budowy spalarni w latach 70 i 80-tych XX wieku nie zdawano sobie sprawy ze szkodliwego wpływu dioksyn i furanów na zdrowie człowieka. Szkodliwe dawki tych związków docierały do atmosfery, zwłaszcza podczas rozruchu i wygaszania pieców oraz podczas sytuacji awaryjnych kiedy filtry kominowe były wyłączane. Do dziś istnieją obawy przed tymi emisjami pomimo, iż technika spalania w piecach nowej generacji zminimalizowała te zagrożenia. Problemem jest to, że stały, bieżący monitoring emisji tych związków jest ze względów technicznych i ekonomicznych bardzo trudny do wprowadzenia.
  3. Spalarnie emitują zmienne w czasie ilości metali ciężkich takich jak wanad, magnez, chrom, nikiel, arsen i inne, które mogą być toksyczne nawet jeśli oddziałują przez krótki czas.
  4. Istnieje dużo alternatywnych technologii przetwarzania odpadów, które są bardziej przyjazne środowisku, a niektóre z nich są tańsze.
  5. Budowa spalarni jest droga, a okres zwrotu poniesionych nakładów jest bardzo długi.
  6. Spalarnie są źródłem emisji pyłu zawieszonego PM2,5 ,którego wpływ na ludzkie zdrowie nie jest do końca poznany, a sposób monitorowania emisji nie jest uregulowany przepisami.
  7. Unikanie i minimalizacja produkcji śmieci, powtórne użycie, przetworzenie powinny wyprzedzać spalanie w hierarchii metod gospodarki odpadami. Wiele osób i organizacji uważa, że spalanie stanowi barierę dla idei przetwarzania i segregacji śmieci.

Inni podkreślają argumenty przemawiające za budową spalarni:

  1. Spalarnie śmieci produkują energię elektryczną i cieplną i dzięki temu mogą częściowo zastąpić tradycyjne metody produkcji energii oparte, np. na węglu czy gazie ziemnym.
  2. Główny produkt – żużel paleniskowy nie jest toksyczny i może być bezpiecznie składowany na hałdach bądź wykorzystany jako materiał konstrukcyjny, np. w drogownictwie.
  3. Spalanie pozwala ograniczyć składowanie śmieci do niezbędnego minimum.
  4. Przy odpowiednim, zwykle akceptowalnym poziomie cen płaconych spalarni za odbiór śmieci spalarnia może być rentowna i ten fakt pozwala na finansowanie inwestycji bez obciążania budżetu gminy.
  5. Pomimo zaawansowanych metod recyklingu, nawet takim krajom jak Szwecja, Niemcy czy Dania nie udało się zagospodarować odpadów bez użycia metod termicznych, które uzupełniają recykling.
  6. Emisji z kominów nowoczesnych, monitorowanych spalarni w żaden sposób nie da się porównać z kominami domowymi, przez które przechodzi w Polsce, jak się ocenia, 2 mln ton śmieci rocznie i przeciwko czemu nikt nie protestuje pomimo, że jest to potężne źródło zagrożenia dla naszego zdrowia.

Aby pokazać jak różne mogą być argumenty za lub przeciw spalarni – przytaczamy dwie opinie:

Opinia dr inż. Tadeusza Pająka z AGH Kraków
oraz
Ogólnopolskiego Towarzystwa Zagospodarowania Odpadów „3R”.

Lokalizacja w Szadółkach

Stowarzyszenie jest przeciwne lokalizacji spalarni w Szadółkach z następujących powodów:

  1. Pomimo tego, że sprawne, nowoczesne spalarnie emitują mało zanieczyszczeń to mogą zdarzyć się sytuacje nieprzewidziane. W wyniku awarii lub błędu obsługi może dojść do emisji zanieczyszczeń. Miejsce na spalarnię jest usytuowane wyjątkowo niekorzystnie – na wysokości 105m nad poziomem morza. Przewaga wiatrów zachodnich skieruje trujące substancje na miasto. Jednak zwłaszcza podczas bezwietrznej pogody zimne pokłady powietrza wraz z zanieczyszczeniami powędrują w dół odkładając się wśród osiedli mieszkaniowych i w zagłębieniach terenowych. To może oznaczać silną koncentrację gazów i zanieczyszczeń toksycznych na znacznym obszarze miasta. Jako sąsiedzi znamy ten mechanizm, gdy gaz wysypiskowy dociera do naszych mieszkań z hałd Zakładu Utylizacyjnego. Od lat skarżymy się na odory – zwłaszcza w nocy gdy cichnie wiatr i spada temperatura.
  2. Znane i opisane m.in. na naszej stronie kłopoty z sortownią, kompostownią i kwaterami składowania odpadów powodują, że Zakład Utylizacyjny jako inwestor przyszłej spalarni nie może liczyć na nasze zaufanie.
  3. Spalania zmniejszyła kwaterę składowania 800/3. To była ostatnia kwatera możliwa do zbudowania w Zakładzie. Istnieje poważne zagrożenie, że Zakład będzie chciał podwyższyć poziom składowania odpadów na kwaterach – bo to jedyna droga aby utrzymać funcjonowanie Zakładu w tym miejscu.
  4. Spalarnia nie doprowadzi do likwidacji uciążliwych kompostowni bo będzie ona spalać tylko część śmieci organicznych przywożonych do Zakłady Utylizacyjnego.
  5. Budowana spalarnia budowana jest na działce, na której zdeponowano bez wymaganych zezwoleń, w latach 1996-2008, ok. 300 000 tyś. m3 odpadów komunalnych. To wymusiło konieczność, nieprzewidywanej wcześniej, wymiany gruntu – co kosztowało dodatkowo 55 mln zł.